کاربرد هوش‌ مصنوعی در شبیه‌سازی توزیع مکانی چگالی برف در مناطق نیمه خشک (مطالعة موردی: سرشاخه‌های دشت یزد - اردکان)

مناطق خشک و نیمه­خشک همواره با بحران آب مواجه بوده‌اند، به همین دلیل ذخایر هرچند اندک برفی در سرشاخه‌های کوهستانی این مناطق، نقش شایان توجهی در تغذیه و تعادل هیدرولوژیکی مناطق مذکور ایفا می‌کنند. چگالی برف از جمله پارامتر‌هایی است که به عنوان پارامتر مبدل عمق برف به آب معادل برف، اهمیت فراوانی دارد. در این مقاله، کارآیی یکی از روش­های هوش مصنوعی در شبیه‌سازی پراکنش مکانی چگالی برف در یکی از سرشاخه‌های دشت یزد – اردکان ارزیابی شده است. به همین منظور، ابتدا داده‌های چگالی برف با استفاده از نمونه­بردار مدل مونت ـ رز در 216 نقطه از منطقة سخوید یزد برداشت گردید. سپس با استفاده از مدل رقومی ارتفاع و در محیط جغرافیایی ساگا 32 پارامتر ژئومرفومتری، به عنوان داده‌های ورودی استخراج شد. الگوریتم مورد استفاده در هوش مصنوعی، شبکة عصبی مصنوعی بوده که جهت دستیابی بهینه به آن، مدل­ها و توابع متفاوت با آرایش نورون‌های مختلفی بررسی گردیدند. بهترین شبکه به صورت 1-9-32 و حاوی مدل پرسپترون چند لایه و با الگوریتم پس انتشار خطاو تابع فعالیّت سیگموئید و خروجی خطی بود. نتایج پژوهش نشان داد که میزان ضریب همبستگی داده‌های مشاهداتی و برآورد شده 86 درصد و مجذور میانگین مربع خطا برابر 1/5 است. بدین‌ترتیب استفاده از ابزارهای هوش مصنوعی به خوبی توانسته است توزیع مکانی چگالی برف را برآورد نماید.